Jant, taşıta kılavuzluk eden ve lastikleri takmamızı sağlayan çok önemli parçalardan bir tanesidir. Ancak piyasada jantın satışını yapan bir çok yer bile bu konuda yeteri kadar bilgiye sahip değil. Örneğin bir araca lastik takılırken offset değerini dikkate almadan genelde jantı takıp çıkararak deneme yanılma usulü ile işlem yapılıyor. Bahsedeceğimiz 7 önemli ölçü bu konuda fikir verecektir.
Jantın inch ölçüsünden genişliğidir. Jant flanşlarının iç kısmından ölçülür. Genelde otomobil jantları için 5 inch ölçüsünden başlar çok özel araçlarda kullanılan 15 inch ölçüsüne kadar çıkabilir.
Jant çapı fabrikanın verdiği ölçülerden daha büyük seçilirse iç kısma yaklaşma ve dışarıya doğru taşma gerçekleşir. Bu da süspansiyon, amortisör ve çamurluğa sürtmeye neden olabilir.
Jant genişliği jantın dış kısımlarındaki flanşların içerisinden ölçülür.
Jant Çapı
Jantın inch ölçüsünden çapıdır. Jant flanşlarının alt kısmından ölçülür. Genelde otomobil jantları için 13 inch ölçüsünden başlar çok özel araçlarda kullanılan 30 inch ölçüsüne kadar çıkabilir. Jant genişliği ile beraber jantın iç kısmında belirtilir. 1 inch: 2.54 cm : 15 inch : 15 x 2.54 = 38.1cm
Jant çapı fabrikanın verdiği ölçülerden daha büyük seçilirse süspansiyon, amortisör ve çamurluğa sürtme gerçekleşebilir.
15 inch jant
Flanş Tipi
Lastiğin yanak kısımlarının janta değen kısımlarının (topuklar) oturduğu yerlerdir. Amacı lastiğin janta tam olarak oturmasını sağlamaktır. Üreticiye göre flanş tipi değişebilir ve J, JJ, JK, K, L, B, P,D ve H harfleri ile jantın iç kısmında belirtilir.
Örnek: H harfi “Hump” yani kambur yada tümsek anlamında kullanılır. H jantın tek tarafında, H2 2 tarafında da kambur olduğunu gösterir.
Jant flanşları lastiği jant üzerinde tutar, lastik topukları flanşlara oturur
Bu tip flanşlar genelde run flat yani patlamayan lastiklerde kullanılır (Ör:BMW)
Jant Offseti
Janta taban kısmından bakıldığında tam ortasından geçen bir çizgi olduğunu varsayarsak, bu merkez çizgisinin jantın iç göbeğine olan mesafesidir. ET yada IS ifadeleri ile jantın iç kısmında belirtilen bu rakam genelde -50mm ile + 70mm değerleri arasında değişebilir. Jant göbeği eksene dışa doğrı mesafede ise pozitif offset, jant göbeği tam eksen üzerinde ise sıfır offset, jant göbeği eksenden içeri ise negatif offset durumu gerçekleşir. Offset değeri ne kadar küçükse jant da o kadar offset var demektir. Rakam ne kadar büyük ise jantın dış göbeği dışa o kadar yakındır. Piyasadaki bir çok otomobilde kullanılan offset değeri +20 ile + 60 arasındadır.
Offset değeri yanlış seçilir ve iç kısma doğru yanaşırsa jant-lastik süspansiyon ve amortisörlere değebilir veya dışarıya taşarsa çamurluklara sürtebilir.
Offset değeri düşük bir jant (bol offset)
Offset değeri yüksek bir jant (az offset)
Bijon Adedi
Bijon jantın otomobilin aksına bağlantı yapılmasını sağlayan civatalardır. Bijon sayısı markaya göre genelde 4,5 ve 6 adet olarak değişse de 3 ve 8 adet olan jantlarda mevcuttur.
Bijon Aralığı (PCD)
Bijonlar jant üzerinde dairesel bir eksen etrafında yerleştirilmiştir. Bu eksenin mm ölçüsünden çapı bijon aralığı olarak ifade edilir. Genelde 5 bijon için 100, 108, 110, 112, 120 ve 130mm ölçüleri kullanılır. 6 bijon için ise 139,7 ölçüsü mevcuttur. Jantın iç kısmında bijon adedi ile beraber bu ölçü de belirtilir.
Örnek: Resimdeki jant ve jantın oturduğu porya 5 bijona sahiptir ve bijon ekseninin çapı 120mm dir. (5×120)
Merkez Boşluğu
Jantın tam merkezinde merkezleme amacıyla bulunur. Bu sayede bijonlara düşen baskı azalır ve balans bozulması gibi sorunlar minimize edilir. Farklı markaların farklı ölçüleri olması nedeniyle merkez boşluğu bilezikleri (İngilizcesi : Hub Ring) üretilmektedir. Bu sayede boşluk kalması önlenebilmektedir.
Jantın porya kılavuzuna tam olarak oturması gerekir. Porya göbeği çapı jant göbeği çapından küçük ise bu oturma gerçekleşmez. Bu yüzden jant göbeği boşluklu kalır ve bu da balansın sürekli bozulmasına neden olur. Farklı bir jant kullanma durumunda bileziklerin mutlaka kullanılması gerekir.
Jant merkez boşluğu
jant merkezine çap düşürme amaçlı yerleştirilmiş bilezik (sarı renkli)
Süspansiyon nedir? denilince bir çok kişinin cevabı taşıtlarda konforu sağlayan sistem şeklinde olabilir. Ancak konfor ile beraber çok daha önemli görevleri olan bu sistem...
