Kamber , Kaster ve Toe açıları bir aracın yol tepkilerini belirleyen önemli değişkenlerdir. Bir taşıtın yol ile teması tekerlekler ve dolayısı ile lastikler vasıtasıyla gerçekleşir. Tekerleklerin yanlış bir şekilde konumlanması ise lastiklerin düzensiz bir şekilde aşınmasına neden olur. Lastiklerin düzensiz aşınması ise yol tutuş problemlerini de işaret etmektedir.
Bazılarımız ender de olsa lastikleri çamurluklardan fırlamış gibi ve açılı bir şekilde duran otomobiller görmüştür. Bu uygulama son derece gereksiz ve zararlıdır ancak her nedense bunu seven araç sahipleri de vardır. Ülkemizde ender bir şekilde görülseler de özellikle A.B.D’de bazı gruplar arasında oldukça yaygın bir uygulamadır.
Kamber nedir?
İngilizce “Camber” kelimesinden gelmektedir ve eğri, bombe, dış bükey veya bükmek anlamlarına gelebilmektedir. Yani görünüm olarak bükülmüş, eğrilmiş cisimler için kullanılabilecek bir kelimedir. Bir otomobil terimi olarak da “Kamber” kelime anlamıyla benzer bir şekilde düz durmayan ve ekseninden sapmış olan tekerlekler için kullanılır.
Araca önden bakarken lastiklerin yere 90 derece yani dik açı ile konumlandığını düşünelim ve bu şekilde yere dik bir eksen olduğunu varsayalım. Lastiğin üst kısmı bu eksenden aracın dışına doğru taşarsa “Pozitif camber” içine doğru yaklaşırsa “Negatif camber” olarak adlandırılır. Başka bir şekilde izah edecek olursak; Aynı aks üzerinde bulunan lastiklerin üst kısımlarının birbirlerine yaklaşık olması durumuna negatif camber, lastik üst kısımlarının birbirine uzak olması durumuna ise pozitif camber meydana gelir.
Her iki kamber tipi de otomobil ve tekerlekli taşıtlarda aşırıya kaçmadan uygulanabilmektedir ve bazı amaçlarla yapılmaktadır.
Negatif Kamber
Abartı negatif açı
Tekerleğin yere dik olan ekseninden 1-2 derece kadar üstten içe sapma birçok otomobil üreticisi tarafından bilinçli bir şekilde uygulanır. Ancak bunu göz ile anlamak oldukça zordur. Özellikle araç yüklü olduğu zaman arkadan anlaşılabilecek bu durumda tekerlekler iyice açılır ve gözle görülebilir bir negatif kamber durumu meydana gelir. Bu uygulamanın en büyük amacı aracın tekerlekleri arasındaki açıklığın artmasıyla viraj kabiliyetini arttırabilmektir. Özellikle aracın yüklü olduğu durumlarda arka lastiklerde bir miktar negatif kamber oluşmaz ise virajlarda bu açının pozitife dönmesi ve yol tutuşun azalması ihtimali vardır.
Diğer taraftan negatif kamberin 1-2 dereceden daha çok olması ve uzun süreler bu şekilde kullanılması lastiklerin iç kısımlarının üzerinde aşırı baskıya ve sürtünmeye yol açar. Normalde tüm tabana yayılması gereken araç ağırlığı sadece lastik tabanlarının iç kısımlarına yayılır. Bu da kısa zamanda lastik tabanlarının iç kısmında aşırı ve dengesiz bir aşınmaya neden olur.
Negatif açı durumunda içten dengesi aşınmış sol ve sağ lastikler
Son zamanlarda abartılı negatif kamber uygulanmış araçları yollarda görmek mümkündür. Ancak bu uygulamanın belli bir dereceye kadar viraj hariç bir yararı olmadığı gibi hem lastiğin dengesiz aşınmasına neden olur hem de trafik güvenliği açısından tehdittir. Ayrıca düz gidişte performansı düşürür. Abartı şekilde dışarı çıkmış bir lastiğin uzak bir ihtimalde olsa çok yakın geçişlerde diğer araçlara sürtme riski de vardır. Böyle bir sürtme sonucu olarak da farklı dinamikler ortaya çıkabilir ve kazaya neden olabilir.
Pozitif Kamber
Aşırı pozitif açı
Ülkemizde bu tip kamber çeşidi eski model Skoda modellerinde görülmesi nedeniyle “Skoda bacak” veya “Parantez bacak” olarak da adlandırılmıştır. Böyle bir durum negatif kamber durumuna göre daha risklidir çünkü aracın tekerlekleri arasındaki açıklığının azalmasıyla viraj kabiliyetini azaltabilmektedir. Bu nedenle istenen bir durum değildir. Ayrıca süspansiyonları zorlaması sonucu bu aksama zarar da verebilmektedir.
Tekerleklerin uzun süreler pozitif kamber şeklinde kullanılması lastiklerin dış kısımlarının üzerinde aşırı baskıya ve sürtünmeye yol açar. Normalde tüm tabana yayılması gereken araç ağırlığı sadece lastik tabanlarının dış kısımlarına yayılır. Bu da kısa zamanda lastik tabanlarının dış kısmında aşırı ve dengesiz bir aşınmaya neden olur.
Ancak özellikle traktör gibi arazide kullanılan tarım makinalarında pozitif kamber direksiyonun daha kolay hareket ettirilebilmesi nedeniyle tercih edilir.
Performans hava filtresi bir aracın motor gücünü arttırabilmek için uygulanabilecek en pratik ve ucuz modifiye yöntemidir. Öyle ki aracın modeline bağlı olmak şartı ile...