Understeer (Önden kayma) nedir? Nasıl engellenir?

Understeer yani önde kopma veya bir diğer deyişle önden kayma, bir çok insan için yollarda olabilecek en korkutucu durumlardan bir tanesidir. Özellikle şehir içinde gerçekleşecek bir kontrol kaybı başka araçlara, yayalara, yakınlardaki diğer araç ve objelere sert bir çarpma ile sonuçlanabilir. Bunun sonucu olarak da yaralanmalar hatta can kayıpları meydana gelebilir. Ancak soğukkanlı olup kayma hareketinin mantığı anlaşılabilirse doğru tepki ile durum kurtarabilir veya etkisini azaltılabilir.

Önden kayma (Understeer) ve Arkadan kayma (Oversteer) olarak 2 tip mevcuttur. Bugün önden kaymayı yani Understeer konusunu detaylı bir şekilde izah etmeye çalışacağız.

Aracın arka tekerlekleri zemine tutunmaya devam ederken ön tekerlekler kaymaya başlar. Kaymanın sonucu olarak direksiyon döndürülse bile araç viraj içine doğru dönmez veya az döner. Bu nedenle de düz gitme eğiliminde olur. Sonuçta araç sürücünün istediği ölçüde dönmez ve kontrol sağlanamaz ise yolun dışına çıkar. Genellikle de o bölgede bulunan ağaç veya direk gibi objelere önden çarpılmasıyla son bulur.

Otomobillerin büyük çoğunluğunun motorları ve şanzımanları ön kısımda bulunmaktadır. Her ne kadar araçların ağırlık dağılımı ön ve arkada eşite yakın bir şekilde dağılmış olsa da ön kısımda yoğunlaşmış bir ağırlık mevcuttur. Bu ön ağırlık araç ile beraber yol alırken viraja girilip dönme gerçekleştiği sırada düz gitme isteğine devam eder. Bir viraja aşırı hız yaparak, sert fren yaparak veya direksiyonu sert bir şekilde kırarak girilirse öndeki bu yoğun ağırlık tekerleklere aşırı baskı yapar. Aşırı baskının sonucu olarak da direksiyon sonuna kadar döndürülse bile lastikler yola tutunmakta zorlanır, ön lastiklerden yoğun bir cıyaklama sesi gelir, araç önden kayar ve yol dışına çıkabilir.

Süspansiyon nedir? Nasıl çalışır?

Karlı ve buzlu yollarda bir çok kişi araç kullanmıştır. Özellikle yokuş aşağı olan karlı ve buzlu bir yoldan aşağı doğru inerken direksiyon döndürüldüğü zaman bile araç düz gitme eğilimindedir. Önden kayma hissi işte tam da böyle bir hisse sahiptir.

Yağışlı havada güvenli sürüş için 5 altın kural

Bu durum sadece önden çekişli araçlarda değil 4 tekerlekten çekişli ve arkadan çekişli araçlarda da gerçekleşir. Ancak önden çekişli araçlarda ön kısımdaki ağırlığın daha fazla olabilmesi ve ön tekerleklerin hem çekişi hem de dönmeyi aynı anda sağlamaya çalışması nedeniyle önden kayma baskısı daha fazladır. Çekiş işleminin arka tekerleklerden gerçekleştiği araçlarda ise hem ağırlık dağılım daha iyidir hem de ön tekerlekler sadece dönme işlemini gerçekleştirdiği için daha az baskı altındadır.

Çekiş sistemi nedir? Kaç tipi vardır?

Aşağıdaki video önden kayma konusunda önden ve arkadan çekişli araçlar arasındaki farkı oldukça iyi bir şekilde ortaya koyuyor. Hızlı girdikleri virajı alamayarak bariyerlere bindiren araçların neredeyse hepsi önden çekişli araçlar. Önden bir miktar kaymalarına rağmen toparlamayı başaran araçlar ise arkadan çekişli olan BMW marka araçlar. Örnek vermek gerekirse ilk araç önden çekişli bir Peugeot ve önden kayarak kaza yapıyor. İkinci araç arkadan çekişli bir BMW E30 ve önden kaymasına rağmen bariyerlere bindirmekten kurtarıyor.

Önden kaymanın gerçekleşmesi oldukça korkutucudur ve sürücüde çaresizlik hissine neden olabilir. Bu nedenle bu tip kaymanın en büyük nedeni olan viraja yüksek hızla girilmesinin önüne geçmek gereklidir ve bu en baş kuraldır. Ayrıca virajda çok sert fren ve direksiyon hareketi de önden kaymaya neden olur. Bunların sonucu olarak araç önden kaymaya başlarsa yapılacaklar ise aşağıdaki şekildedir.