Boxer motor, Japon Subaru markası tarafından 1966 yılında ilk kez olarak otomobillerinde kullandı. O günden beri de bu motor diziliminden vazgeçmedi ve başka bir motor tipini de kullanmıyor. Bulunduğumuz 2016 yılının 14 Mayıs günü de bu konuda 50.yılını kutluyor. Boxer motoru çok uzun bir süredir kullanan Porsche ise ayrıca sıralı ve V motorları modellerinde kullanıyor. Yani tüm markalar içerisinde tüm motorları Boxer tipinde olan tek marka şu anda Subaru olarak öne çıkıyor.
Diğer taraftan Boxer motoru gelenek haline getirmiş olan markanın bu inadı oldukça da takdire değer. Bu motorun avantajlarının modellerini özel bir konuma getirdiğini düşünen Subaru sadece Japonya’da satışa sunduğu Kei Arabaları olarak nitelendirilen küçük ve şehir tipi modellerde 1989-2012 yılları arasında sıralı 4 silindirli motorları kullandı.
Subaru sıralı motora sahip Stella modeli
Boxer nedir? Ne kadar zamandır kullanılıyor?
Boxer motor ile alakalı olan ilk patent başvurusu Mercedes’in yaratıcılarından Alman Karl Benz tarafından 1896 yılında yapılmıştır ve mucit bu motora “Kontra motor” ismini vermiştir. Ancak çalışma prensibi itibariyle piston hareketlerinin iki boksörün karşılıklı yumruk atmasına benzediği için “Boxer” yani “Boksör” ismi literatüre yerleşmiştir. Aşağıdaki videoda boksör isminin neden kullanıldığını güzel bir şekilde izah ediyor.
Otomobillerde ilk boxer motor kullanımı 1901 yılında gerçekleşmiş ve çeşitli markaların farklı modellerinde yıllar boyu kullanılmıştır. Ayrıca motosiklet motorlarında da aynı tarihlerde yaygın bir şekilde kullanılmıştır. Havacılık sektöründe de gerek 1.Dünya Savaşı gerekse de 2.Dünya Savaşı’nda boxer motorlar farklı amaçlar için ile tercih edilmiştir.
1930’lu yılların sonunda ise Tatra 97 modelinde kullanılan Boxer motor Porsche ve VW markalarının yaratıcısı Ferdinand Porsche’ye ilham vermiştir. Bunun sonucu olarak da 1938 yılında VW Beetle yani ülkemizde bilinen ismi ile Kaplumbağa modeli bu motor ile tasarlanmıştır. Modelde bulunan hava soğutmalı 4 silindirli boxer motor çeşitli değişikliklerle 2003 yılına kadar kullanılmıştır ve günümüzde en çok üretilen boxer motor ünvanını almıştır. Günümüze kadar ise Ferrari’den Porsche’ye, Alfa Romeo’dan Lancia’ya ve Chevrolet’den Citroen ve BMW’ye kadar birçok marka 2 silindirden 16 silindire kadar farklı silindir sayılarında ve güçlerde boxer motorları birçok modellerinde tercih etmişlerdir. Ayrıca günümüzde BMW markasının bazı motosiklet modellerinde boxer motorlar kullanılmaktadır.
Hangi markalar Boxer motor kullanıyor?
Günümüzde ise boxer motorun en sadık kullanıcıları Subaru ve Porsche’dir. Subaru 1966 yılında ilk olarak 1000 ismindeki modelde 1.0 litre hacminde 4 silindirli 55ps güç ve 77nm tork üreten su soğutmalı boxer motor kullanmıştır. Bu tarihten itibaren de tüm modellerinde sadece 4 ve 6 silindirli boxer motorları kullanmayı tercih etmiştir ve 16 milyon adet boxer motor üretilmiştir. Günümüzde tüm modellerinde boxer motor kullanmaya devam eden Subaru ayrıca Toyota ile yapılan ortak çalışma sonucu geliştirdiği 2.0lt 4 silindirli boxer motoru Subaru BRZ ve Toyota GT86 modellerinde ortak olarak kullanmaktadır.
1966 Subaru 1000 ve 4 silindirli su soğutmalı boxer motoru
Porsche ise 1938 yılında VW Beetle ile başlayan geleneği 356 modeli ile 1948 yılında ilk kez kullanmış ve daha sonra efsane 911 modelinde bu geleneği devam ettirmiş ve ettirmektedir. Ayrıca 718 ismini alan Cayman ve Boxter modellerinde de boxer motor bulunmaktadır. Cayenne, Panamera ve Macan gibi modellerde ise sıralı ve V motorları tercih etmektedir. Ayrıca Dubai kökenli otomobil üreticisi W Motors’un Lykan Hypersport modelinde Porsche’nin Boxer-6 silindirli motorundan türetilen bir motor bulunmaktadır.
1948 Porsche 356 ve 4 silindirli hava soğutmalı boxer motoru
Boxer motorun farkı nedir?
Boxer motor tipik bir içten yanmalı motordur. Piston, supap, egzantrik mili ve krank mili gibi parçalarının genel tasarımında sıralı ve V motorlara göre farkı yoktur. Sıralı motorlarda yere dik olarak çalışan pistonlar Boxer motorda yere paralel bir şekilde karşılıklı olarak çalışır. Her iki silindir kafası arasında 180 derecelik bir açı vardır. Aslında her iki silindir kafası arasında genellikle 45-90 derce arasında açı bulunan V motorun 180 derece açılmışı da denilebilir. Bu nedenle de diğer motorlarla en büyük farkı motor bloğunun tasarımıdır.
Günümüzde sadece Subaru ve Porsche tarafından tercih edilen Boxer motorların diğer motor tiplerine göre önemli bazı avantajlar ve dezavantajları bulunmaktadır.
Ağırlık Merkezi (Avantaj)
Boxer motorlar yere paralel bir şekilde karşılıklı çalışan pistonları sayesinde aracın alt seviyesine yani yola daha yakındır. Bunun sonucu olarak da aracın ağırlık merkezini aşağı çekerler. Ağırlık merkezinin aşağıda olması ise aracın virajlardaki yön değiştirmelerinde büyük avantaj sağlar. Bu sayede hem araç daha az yatar hem de yol tutuş artar. Aşağıdaki videoda bu durum çok iyi izah ediliyor ve izlemenizi tavsiye ederiz.
V ve sıralı motorlarda pistonlar aynı hizada çalışırlar ve bu nedenle de titreşim üretmeye daha yatkındırlar. Bu titreşimi azaltabilmek sıralı ve V motorlarda karşı dengeleyici ağırlıklar vardır ancak tam olarak istenilen titreşim sönümlemesini yapamazlar. Boxer motorlarda ise karşılıklı çalışan iki piston olması birbirlerini dengelemelerini ve oluşan titreşimleri büyük ölçüde sönümlemelerini sağlar. Aşağıdaki videoda bu durum açık bir şekilde anlatılmıştır.
Motor bölümünde oldukça aşağıda konumlanan boxer motor şiddetli bir önden çarpışma durumunda V ve sıralı motorların aksine yolcu kabinine doğru hareket etmez ve aracın altına düşme eğilimindedir. Bunun sonucu olarak da ağır ve büyük bir kütle olan motorun yolculara zarar verme ihtimali daha azdır.
Boxer motorun kaza durumında aşağı doğru hareket etmesi
Motor Konumu (Avantaj-Dezavantaj)
Motor bölümünde daha geniş ve alta konumlanan boxer motor ağırlık olarak daha homojen bir dağılım sağlar. V ve sıralı motorlar ise boxer motor kadar homojen bir dağılıma sahip değildir. Bunun sonucu olarak yol tutuş daha dengelidir. Ancak geniş yapısı nedeniyle diğer motorlardan enine daha fazla yer kaplayan boxer motorlar araç dizaynını olumsuz etkiler ve tasarımcıları sınırlar. Ayrıca periyodik bakımları ve tamirleri de bu sıkışıklık nedeniyle özellikle sıralı tip motorlara göre çok daha zor ve zahmetlidir.
Boxer motorlar çalışma prensipleri gereği diğer motor tiplerinden daha sportif ve homurtulu bir ses üretirler. Bu durum üreticin ses izolasyonu konusunda maliyetinin artmasına neden olur. Ayrıca bu tip bir ses her kullanıcının hoşuna gitmeyebilir ve istenmeyebilir. Diğer taraftan bu homurtulu sportif ses bazı kullanıcıların da hoşuna gitmektedir. Kendine has ve özel boxer sesi nedeniyle bu motora sahip olan aracı tercih eden kişiler bile vardır. Ancak fazla ses almaya çalışmak tüketimin de aynı oranda artmasına neden olabiliyor. Aşağıdaki videoda ilk araç bir Honda ve sıralı 4 silindirli motora sahip. İkinci araç ise boxer 4 silindirli bir motora sahip.
Sıralı motorlar motor boşluğunda dik veya yan bir şekilde çekişe bağlı olarak yerleştirilebilir. Arkadan çekişli araçlarda dik bir şekilde duran motor önden çekişli araçlarda yan olarak yerleştirilir. Ancak boxer motorlar sadece dik bir şekilde yerleştirilebilir. Bunun sonucu olarak da önden çekiş sistemi ile uyum zorluğu vardır. Bu nedenle Subaru markası modellerinde AWD yani sürekli 4 çeker sistemini kullanmaktadır. Bu yol tutuş açısından oldukça iyidir ancak hem yüksek maliyet hem de kompleks bir yapının oluşmasına neden olur. Kısacası motor tipi burada sistemin geneli açısından dezavantajdır.
Boxer motorlarda V motorlarda olduğu gibi iki ayrı silindir kafasının olması egzantrik mili, egzantrik dişlisi ve kasnak ve bunlar gibi parçaların iki katına çıkmasına neden olur. Sıralı motorlarda ise aynı hacim ve silindir sayısında daha az parça mevcuttur. Bunun sonucu olarak boxer motorların üretim maliyeti sıralı motorlardan daha yüksektir. Ayrıca bakım zorluğu parçalı yapı nedeniyle çok daha zordur. Hem motor kaputu içinde sıkışık yapısı olması hem de farklı taraflardaki silindirler nedeniyle sıralı motorlara göre daha zor ve uzun bakım ve tamir süreleri vardır.
Lastik üzerindeki yazılar birçok araç sahibi tarafından merak edilir. Çok farklı tipteki bu yazılar kafa karışıklığına neden olsa da lastik hakkında ldukça fazla bilgi...
