Havalar soğumaya başladı ve yılın ilk karı da bazı şehirlere düştü. Sadece gündüz sıcaklığına göre değil gece sıcaklıklarına göre karar vererek kış lastiklerimizi hazırlamamız gerekiyor. Özellikle Orta, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri için kış lastiklerini takmak ve lastik bayilerindeki yoğunluğa yakalanmamak gerekiyor.
Kış lastiği takmak zorunlu mu?
Ülkemizde 1 Aralık-1 Nisan tarihleri arasında ticari araçlar için kış lastiği takmak zorunlu olsa da binek araçlar için böyle bir zorunluluk trafik kanunları açısından bulunmuyor. Diğer taraftan trafik görevlileri kış lastiği olmayan binek araçları gerekirse durdurma ve trafiğe salmama yetkisine sahipler.
Kış lastikleri ile yaz lastiklerinin farkı nedir?
Temel olarak lastik hamuru kış lastiklerinde çok daha yumuşaktır ve düşük sıcaklıklarda sertleşmezler. Ayrıca desenleri de daha farklıdır ve üzerlerinde kılcal kanallar bulunur ve tutunma ve su tahliyesi özellikleri daha iyidir. Bu sayede her türlü hava koşulunda ve düşük sıcaklıklarda yola güvenli tutunmayı sağlarlar. Piyasada çeşidi çok olmayan dört mevsim lastikleri ise yapı olarak yaz ve kış lastiklerinin karma özelliklerine sahiptir ancak her iki lastiğinde özelliklerini tam olarak veremezler.
 |
| Kış lastiğinin izi |
Kış lastikleri hangi sıcaklık koşullarında kullanılmalıdır?
Kış lastikleri genel olarak 7°C altındaki sıcaklıklarda en iyi sonucu verirler. Gece sıcaklıklarının 7°C’ye düştüğü zamanlarda ülkemiz şartlarında gündüz sıcaklıklarının 15-20°C olduğu varsayılırsa Ekim ve Nisan ayları arası kış lastiklerini kullanmak için uygun bir zaman sayılabilir. Aşağıdaki video kış ve yaz lastiklerinin farklı sıcaklıklardaki davranışları göstermektedir. İlk olarak 24°C’de kış lastiklerinin davranışı gösteriliyor ve yazın kullanılmaması gerektiği belirtiliyor, daha sonra ise 7°C’de kışlık lastiklerin davranışı gösteriliyor. En son olarak 0°C’de kışlık lastiğin bariz olan avantajları vurgulanıyor.
Kış lastikleri sadece karlı yol koşullarında mı kullanılır?
Hayır. Yapıları gereği her türlü düşük sıcaklık koşullarında kuru, yağışlı, buzlu ve karlı her türlü yol koşullarında güvenli bir şekilde kullanılabilir. Yukarıdaki videoda bu konuya da değinilmiştir.
Kış lastiklerini sadece çekişin olduğu aksa takmak aynı faydayı sağlar mı?
Hayır. Sadece öne veya arkaya kışlık lastik takmak size 4 tane kışlık lastik takmış kadar fayda sağlamaz. Bazı durumlarda aracın davranışında farklılık bile göstermektedir. Yüksek bir hızda sadece ön kısıma kış lastiği takılı bir araba ile ani bir fren yaptığınızı düşünün. Ön lastikler yola iyi bir şekilde tutunurken arkalar kayacaktır. Bu aracın arkasının savrulmasına ve aracın kontrolsüz bir şekilde dönmesine neden olabilir.
Arkadan çekişli bir araçta ise arka lastiklerin kışlık olduğunu düşünelim. Bu araç ile viraja girdiğinizde ön lastiklerin yolu iyi tutmaması nedeniyle yönlendirme düzgün olmayacak ve araba viraj dışına kayacaktır. Sonuç olarak 2 adet kışlık lastik düşük hızlarda fayda sağlayabilir ancak yüksek hızlarda fayda beklemek yanlış olur ve tehlikelidir. Aşağıdaki videoda 20. ve 30.sn arasında arkaya 2 adet kış lastiği ile aracın tepkisi görülmektedir. 30.sn ile 53.sn arasında ise 4 adet kış lastiği ile görülmektedir. 55.sn’de ise aracın ön kısmına 2 adet kış lastiği takılmış şekilde tepkileri görülmektedir.
Kış lastiklerini yazın da kullanabilir mi?
Hayır. Kış lastiklerinin 20°C üstündeki sıcaklıklarda kullanılması tavsiye edilmez. Aksi takdirde zaten yumuşak olan hamurları daha fazla yumuşayacağı için yol tutuş ve frenleme stabil olmaz ve tehlike yaratır. Ayrıca çukura düşme ve kaldırıma sürtme durumunda lastik çok daha kolay bir şekilde hasar görebilir. Lastik dişlerin aşınması ise yaz lastiklerine göre çok daha hızlı ve düzensiz gerçekleşir.
Dört mevsim tipi lastikler kış lastikleri kadar iş görür mü?
Hayır. 4 mevsim tipi lastikler kışlık ve yazlık lastiklerin karma özelliklerine sahiptir ve her iki lastik tipinin de görevlerini tam olarak yerine getiremez. Ancak kış ve yaz sıcaklıklarının aşırı farklı olmadığı iklimlerde kullanılmaya daha müsaittirler. Örnek olarak Antalya ve İzmir gösterilebilir. 10.soruda bulunan videoda 4 mevsim lastiklerinin kış ve yaz lastikleri ile karşılaştırmasını izleyebilirsiniz. Dört mevsim lastikleri genel olarak Ege ve Akdeniz bölgeleri ile ve Marmara bölgesinin bir kısmında yaz-kış düzenli kullanılmaya uygundur.
Kış lastiği alırken nelere dikkat etmek gerekir?
Kışlık veya yazlık lastik fark etmeksizin en önemli konu lastiğin tarih, ve nasıl muhafaza edildiğidir. Ayrıca mümkün olan en yakın tarihli lastik seçilmelidir. Ayrıca sadece ucuz fiyata odaklanılmamalı, seçilecek lastiğin testlerdeki performansı da dikkate alınmalıdır. Bu tip karşılaştırmalı testler http://www.tyrereviews.co.uk/ sitesinden tüm lastik markalarının kullanıcı yorumları ile birlikte görülebilir.
Kış lastikleri yaz lastiklerinden pahalı mıdır?
Hayır. Kış lastikleri artık gelişen teknoloji ve yüksek adetli üretim miktarları sayesinde yazlık lastikler ile benzer fiyatlarda satılmaktadır. Ayrıca çok farklı markaların kullanım amacına ve tipine göre farklı çeşit ve fiyatlarda kış lastiği tipleri mevcuttur.
Kış şartlarında kış lastikleri yaz lastiklerine göre ne kadar avantaj sağlarlar?
Kış lastikleri karlı yol koşullarında yaklaşık %60, buzlu yol koşullarında ise yaklaşık %30 çekiş, yol tutuş ve frenleme avantajı sağlarlar. Aşağıdaki videoda üzerinde 3 farklı lastik tipinin bulunduğu araçların buz üzerindeki davranışları test edilmiştir. Siyah araba kış lastikleriyle, gri araba 4 mevsim lastikleriyle, kırmızı araba ise yaz lastikleriyle donatılmıştır.
Kış lastiklerinin ölçüleri yaz lastikleri ile aynı mı olmalıdır?
Evet. Otomobil üreticilerinin önerdiği ölçüler yaz ve kış lastikleri için en iyi seçenektir. Ancak, çok yoğun kış şartlarının yaşandığı, karlı, buzlu ve çok yağışlı iklimlerde lastiğin çapı orijinali ile aynı veya çok yakın kalmak şartı ile lastik tabanının daraltılması iyi bir seçenektir. Bu sayede birim alana düşen ağırlık artacağından ve kayma yüzeyi azalacağından dolayı lastikler yola daha iyi tutunur.
