Diğer taraftan takipçilerimiz tarafından yoğun bir şekilde bize sorulan uygulamalardan birisi de soğuk havalarda radyatör önüne karton ve örtü şeklindeki muhafazalar konusunda oldu. Biz de bu doğrultuda konuyu geniş bir açıdan anlatmaya ve uygulamanın doğru olup olmadığını izah etmeye çalışacağız.
İlk olarak yaşadığımız bir olaydan örnek vererek soğuk bir havanın araç üstündeki etkisinden bahsedelim;
Motoru soğuktan korumak
Tablodan da anlaşılabileceği gibi -5 °C sıcaklıkta 20km/saat rüzgar hızı sıcaklığın -16 °C olarak hissedilmesine neden oluyor. Bu durum sıcaklığın daha düşük olması ve rüzgar hızının daha yüksek olması durumunda çok da sert bir şekilde karşımıza çıkabilir. İşte tam da böyle bir durumda kuytu ve rüzgar almayan bir yere aracı bırakmak çok iyi bir çözümdür. Ancak böyle bir imkan yoksa ve araç açıkta bırakılacaksa motorunun rüzgar alabileceği ön panjur ve tampon boşluğu kısımları konu başlığı görselindeki gibi bir karton ile kapatılabilirse rüzgarın etkisi iyi bir şekilde düşürülebilir.
 |
| Sıcaklık-Rüzgar ilişkisi |
Motoru daha hızlı ısıtmak
Araçlarımızda bulunan içten yanmalı motorların çalışma sıcaklığını belli bir düzeyde tutabilmek için soğutma sistemi her tip araçta mevcuttur. Sistem içindeki soğutma sıvısı (antifriz) ise esas olarak yüksek sıcaklıklarda motorun daha hızlı soğutulmasını sağlar. Bu sistem olmasaydı içten yanmalı motorları çalıştırmak mümkün olmazdı denilebilir. Ancak bu sistemler dediğimiz gibi soğutma amaçlıdır ve yaz şartlarındaki yüksek sıcaklıklar düşünülerek tasarlanırlar. Yani standart bir araç genellikle maksimum 60-70°C ve minimum -50°C sıcaklıkta çalışacak şekilde tasarlanmıştır. Çok özel uygulamalar dışında üretilen araç bölgeye çok fazla bakılmaksızın bu şekilde üretilir.Motor soğutma sistemi nedir? Nasıl çalışır?
Diğer taraftan günümüzde üretilen araçlarda bulunan modern soğutma sistemleri motor ısınıncaya kadar devreye girmez ve soğutma sıvısı da bu nedenle ilk çalıştırmada sistemde sirküle olmaz. Eski tip araçların bazılarında veya termostatı devre dışı bırakılan araçlarda ise soğutma sistemi sürekli devrede olacak şekilde çalışır. Motor çalışır çalışmaz devrede olan bu tip uygulamalarda ısınmaya çalışan motorun soğutma ceketlerinde çok soğuk sıvıyı dönmeye başlar. Bunun sonucu olarak da motor bir türlü ısınamaz ve ideal çalışma sıcaklığına da çok geç ulaşır. Bunun sonucu olarak ısınamayan motorun yağı da daha zor bir şekilde incelir. Böylece yakıt tüketimi artar, motorda aşınmalar daha fazla meydana gelir ve aracın kaloriferi de ısınmak bilmez.
Bu nedenlere bağlı olarak;
motorunda yazın daha iyi soğutma olmasını hedefleyerek termostatı devre dışı bırakan bazı sürücüler kışın radyatörün önüne karton koyarak ve benzeri bir şey ile kapatarak önlem almaya çalışabilirler. Bu tip bir araç ile soğuk havada yol alındığı zaman zaten soğuk olan motor ilerlemenin etkisi ile oluşan rüzgar ile daha da soğumaya meyilli olur. Soğutma sistemi de sürekli devrede olduğu için soğuk sıvı sistemde dönmeye devam eder ve motor da bir türlü ısınmaz. İşte bu nedenle radyatör önüne karton konulması motor bölmesine daha fazla soğuk hava girmesini engeller. Ayrıca motor çevresindeki sıcaklık daha iyi muhafaza edilir.
Diğer taraftan motor ideal sıcaklığını bulduktan sonra karton kaldırılmazsa, uzun süreli yüksek devirli kullanımlar veya yük ile rampa çıkışları söz konusu ise radyatör istenildiği şekilde soğutma işlemini gerçekleştiremez ve bunun sonucu olarak da soğutma sıvısı ideal bir şekilde soğumayabilir. İşte bu nedenle radyatörü tamamen kapatmak yerine 2/3 oranında kapatmak veya muhafazanın ortasına delik açmak avantaj sağlayabilir. Ayrıca yazın daha iyi sonuç vermesi için büyütülen radyatörler de benzer bir nedenle bir kısmı muhafaza ile bu şekilde kapatılabilir.
Soğutma sistemi sürekli çalışan veya radyatörü sonradan büyütülmüş özel ve ender uygulamaları bir kenara bırakırsak;
Günümüzün modern otomobillerinde radyatör önüne karton konulması gibi bir uygulamaya birçok bölgede çok da gerek olmadığını düşünüyoruz. Gerek soğutma sisteminin araç ilk çalıştırıldığında devreye girmemesi gerekse de motor yağı ve antifriz teknolojisinin çok gelişmiş olması nedeniyle bize göre özellikle otomobil ve hafif ticari araçlarda sıcaklık aşırı (-25°C ve altı) düşmediği takdirde gereksiz ve tam tersine performanslı bir kullanımda zarar verebilecek etkilere sahip bir uygulama olarak öne çıkıyor. Belirtilen sıcaklıkların altında düşmesi durumunda ise akşamdan radyatör önündeki panjura sabitlenecek ve araç ısındıktan sonra sökülecek bir karton muhafaza motorun daha hızlı ısınmasına, tüketimin ve aşınmaların azalmasına ve kalorifer sisteminin de daha hızlı sonuç vermesine katkıda bulunacaktır.
Kısacası bu uygulama;
ancak sıcaklıklar aşırı düştüğünde faydalı bir uygulama olarak karşımıza çıkıyor. Alaska ve Sibirya gibi bölgelerde özellikle ağır vasıta taşıtlarında özel tasarım muhafazalar ile tercih edilen bu uygulamalarda açıp kapatılabilen bölmeler mevcut ve sürücüler gece bu bölmeleri kapatırken sabah sürüşe geçtiklerinde delikleri açarak radyatöre bir miktar hava girmesini sağlıyorlar. Ülkemizde de benzer aparatlar mevcut ve daha önceki paragraflarda da belirttiğimiz gibi özellikle doğu illerimizdeki mevsim şatlarına uygun olarak kullanılabiliyor.
Özetle radyatör önüne karton koymak;
- Gece soğuğu ve rüzgarından motoru korur
- Motor bölmesi sıcaklığı daha iyi muhafaza edilir
- Motorun daha hızlı ısınması sayesinde motor yağı daha çabuk ideal akışkanlığına gelir
- Kalorifer sistemi daha hızlı sonuç verir
- İlk çalıştırma sonrası sürüşte yakıt tüketimi düşer
