Geçtiğimiz günlerde T.C. otoyollarında “Hız koridoru” adında bir ortalama hız tespiti uygulamasına başlamıştı ve biz de bu doğrultuda merak edilenleri 3 farklı yayın ile analiz etmiştik. Tepki çeken uygulama içinde en çok merak edilen konu ise %10 hız toleransının nasıl uygulanacak olmasıydı.
Trafik Kanunu 52.madde ve Trafik mevzuatı 101.madde üzerinden yaptığımız analizimizde, konunun ucunun açık olduğunu, 101.maddeden anlaşıldığı kadarıyla; çift yönlü yollarda ve sadece sollama durumlarında %10 hız toleransının uygulanabileceğini belirtmiştik. Diğer taraftan Trafik Kanunu 51.madde (51/2-a ve b) sanki Trafik Mevzuatı 101.maddeden referans alıyor gibi görünüyordu. Yani kanunda ucu açık noktaların olduğu ve bunların da yanlış ve keyfi uygulamalara neden olabileceği anlaşılıyordu. Biz de analiz sonunda %10 uygulamasının tüm Türkiye çapında ve her türlü yol tipinde bir şekilde uygulandığını ancak mevzuat ve kanundaki karışıklık nedeniyle yine de dikkatli olunması gerektiğini belirtmiştik.
Yaptığımız analiz sosyal medya hesaplarımızda oldukça fazla ilgi çekti ve birçok yorum aldı. Ancak bize konu hakkında dönüş yapan 4 adet Trafik Polisi ve 1 adet de Sistem Tasarımcısı-Trafik Bilir Kişisi takipçilerimizin konu hakkındaki dönüşleri sayesinde bu konunun kağıt üstündeki uygulamasının pratikte nasıl uygulandığını büyük oranda izah edeceğimizi düşünüyoruz.
İlk olarak 4 farklı Trafik Polisi takipçimizin konu hakkındaki uygulamalarını özetleyelim;
Trafik Polisi takipçilerimiz, Türkiye’nin neresinde olursa olsun her türlü yol tipinde %10 hız toleransını sollama gerekmeksizin uyguladıklarını açık bir şekilde belirttiler. Bu konuda karışıklık çıkardığını düşündüğümüz Trafik Mevzuatı 101.maddede yer alan “Çift yönlü yollarda sollama” ifadesini değil de, Trafik Kanunu 51.maddede yer alan ve oldukça geniş bir kapsama alanı olan “Hız sınırını %10-%30 arasında aşmak” cümlesini dikkate aldıklarını ifade ettiler.
Ayrıca aksi bir uygulama durumunda mutlaka cezaya itiraz edilmesi gerektiğini ve sonuç alınacağını söylediler. Kısacası Trafik Polisi takipçilerimiz ağız birliği yapmışçasına yol tipi fark etmeksiniz bu kuralı uyguluyorlar. Bu da %10 hız toleransı uygulamasının pratikte tam olarak uygulandığını gösteriyor.
Şimdi gelelim TEDES Tasarımcısı ve Trafik Bilir Kişisi takipçimizin söylediklerine;
Trafik Bilir Kişisi olarak da göre yapan takipçimizin esas görevi ve mesleği ise; hız koridorlarını kuran/yazılımını gerçekleştiren, bu yazılımın Avrupa Birliği akreditasyonunu yapan bir Bilgisayar Mühendisi. Yani hem TEDES (Trafik Elektronik Denetleme Sistemi) uygulamasını teknik olarak çok iyi bilen, hem de bir anlaşmazlık, şikayet ve itiraz durumunda dosyayı inceleyip görüş belirten, görüşü de mahkeme tarafından dikkate alınan önemli bir kişi diyebiliriz.
Dünyada hangi ülke otoyolda ne kadar hız limiti uyguluyor?
Dünyada hangi ülke otoyolda ne kadar hız limiti uyguluyor?
Takipçimiz bilir kişi olarak çok değişik dosyalara baktığını ve 90km/saat hız limiti olan bir yolda 95km/saat hız ile yediği ceza için itirazda bulunan bir kişinin dosyasına baktığını da ekledi. Cezayı yiyen kişinin itirazı ise; %10 tolerans da dahil olduğu zaman hız sınırının 99km/saat olması yönündeymiş. İşin ilginci ise Trafik Şube “Radar cihazında sapma var, bu nedenle de aracın hızı gösterdiğinden daha yüksekti” şeklinde savunma yapmış. Bilir kişi takipçimiz ise “Radar cihazından cihaza fark etmek üzere farklı oranlarda sapma olabilmektedir” diye görüş belirtmiş. Sonuç olarak da mahkeme Trafik Kanunu 51. maddesinde yer alan “Hız sınırını %10-%30 arasında aşmak” cümlesini dikkate alarak cezayı iptal etmiş.
Ayrıca takipçimizin detaylandırdığı şu konu oldukça önemli; Bilir Kişi olarak görev yaptığı bölgede TEDES cihazlarının teknik incelemesini yapan arkadaşı; başlangıçta tüm TEDES’lerde 70km/saat hız limiti olan bir yerde 71km/saat hıza ceza kesilmesine göre talimat verildiğini, ancak Bölge Trafik Şube Müdürü’nün “Bu cezaları mahkeme iptal eder, 78km/saat’e göre düzenleme yapılsın” diye itiraz ettiğini belirtmiş.
Bu arada belirtilen bir diğer önemli nokta da; Bu konudaki Avrupa Birliği kriterine göre örneğin; 70km/saat hız sınırı olan bir yolda 77.9km/saat hız bile 77km/saat olarak sayılıyormuş ve 78km/saat ve üzeri hızlara ceza kesiliyormuş. Bu uygulamayı da Bölge Trafik Şube Müdürü yaptırıyormuş. Bu da hız toleransının %11.8’e kadar bile yükselebileceğini gösteriyor diyebiliriz.
SONUÇ
Bu konu ile en alakalı kişiler olan Trafik Polisleri ve hem TEDES tasarımcısı hem de Bilir Kişi takipçilerimizin belirttiğine göre %10 hız sınırı her yerde geçerli ve sollama olması da gerekmiyor. Ancak uygulamada 101.madde ve 51.madde’nin tutarsızlıkları ve yoruma açık ifadeler sonucu bazı durumlarda %10 hız toleransı uygulanmıyor ve sürücüye ceza gelebiliyor. Ancak yapılan itiraz sonucu mahkeme 51.maddeye göre işlem yaparak cezayı iptal ediyor. Bu nedenle T.C. kara yollarında normal şartlarda maksimum hızdan %10 daha yüksek hıza sahipseniz ve ceza yerseniz hakkınızı sonuna kadar savunabilirsiniz ve örnek olacak da birçok dava olduğunu düşünüyoruz.
Hız göstergesi neden hatalı gösterir?
Not: Bize dönüş yapan Trafik Polisi ve Bilir Kişi takipçilerimizin bu mesleklere sahip olduğunu düşünüyoruz ve bu nedenle de görüşlerine değer vererek sizlere aktarma ihtiyacı duyduk. Ayrıca samimiyetlerine de inanıyoruz ancak yine de siz siz olun tedbiri elden bırakmayın.